Cả người mua lẫn doanh nghiệp đều "đói vốn"
Theo ông Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BÐS (Bộ Xây dựng), trong năm 2022, số lượng doanh nghiệp thành lập mới là 8.593 doanh nghiệp, tăng gần 14%; số lượng doanh nghiệp quay trở lại hoạt động 2.081, tăng khoảng 56,7%. Đáng nói, số lượng doanh nghiệp BĐS tuyên bố phá sản, giải thể cũng tăng 38,7% so với cùng kỳ năm trước, với gần 1.200 doanh nghiệp.
Ngoài việc phá sản, giải thể, nhiều doanh nghiệp BĐS phải thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giản tối đa bộ máy, giảm lực lượng lao động. Thậm chí dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án; dừng triển khai các dự án mới; dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn; dừng IPO. Có tập đoàn giảm đến 50% lực lượng lao động để ứng phó với điều kiện khó khăn hiện tại.
Nhiều doanh nghiệp BĐS phải phá sản, giải thể do nhiều khó khăn ập đến trong thời gian qua
ĐÌNH SƠN
Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh BĐS đang gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu và huy động vốn của khách hàng dẫn đến nhiều doanh nghiệp thiếu vốn phải giãn tiến độ hoặc tạm dừng triển khai thực hiện dự án. Lãi suất cho vay, tỷ giá ngoại tệ, giá xăng dầu, giá vật liệu xây dựng tăng, dẫn đến chi phí của doanh nghiệp cũng tăng cao gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Một nguyên nhân nữa là thiếu dòng tiền để trả cho doanh nghiệp cung ứng và trả lương người lao động do chủ đầu tư không có nguồn để thanh toán và thực hiện các nghĩa vụ thuế. Trong khi khách hàng mua BĐS khó tiếp cận vốn vay của các tổ chức tín dụng gián tiếp ảnh hưởng đến thanh khoản các sản phẩm, dự án BĐS dẫn đến các doanh nghiệp không bán được sản phẩm để thu hồi vốn và tái đầu tư.
Không những vậy, các doanh nghiệp gặp khó khăn trong phát hành trái phiếu và huy động vốn dẫn đến nguy cơ nhiều doanh nghiệp không có khả năng thanh toán, trả nợ đúng hạn. Trong cuối năm 2022 và thời gian tới, một số doanh nghiệp còn phải chịu áp lực trả nợ trái phiếu trước hạn cho nhà đầu tư vì nhiều nguyên nhân, trong đó có thay đổi chính sách kiểm soát trái phiếu phát hành của doanh nghiệp.
Số doanh nghiệp giải thể thực tế còn nhiều hơn
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM, hiện nay có doanh nghiệp giảm từ 60 - 70% lượng nhân sự đi kèm với cắt giảm lương, một số công ty buộc lòng phải cho nhân viên nghỉ. Thị trường BĐS khó khăn thì nhân sự trong ngành, đặc biệt với tuyến đầu như đội ngũ môi giới BĐS là đối tượng bị ảnh hưởng đầu tiên và nặng nề nhất. Ước lượng số môi giới đang hoạt động hiện nay chỉ còn khoảng 30 - 40% so giai đoạn đầu năm. Do tắc nguồn vốn tín dụng, vốn trái phiếu, vốn huy động từ khách hàng, nên nhiều doanh nghiệp BĐS "đói vốn", phải tạm dừng triển khai dự án, đóng cửa doanh nghiệp.
Ông Phạm Lâm, Phó chủ tịch Hiệp hội Môi giới BĐS Việt Nam thừa nhận, những khó khăn chồng chất thời gian qua đã khiến không ít doanh nghiệp BĐS phải đóng cửa, tạm ngừng hoạt động. Dẫn số liệu từ Tổng cục Thống kê, ông Phạm Lâm phân tích, tính đến 11 tháng đầu năm 2022, số doanh nghiệp BĐS giải thể nhiều hơn so với thời kỳ bùng phát Covid-19 (2020 - 2021), với 1.081 doanh nghiệp, tăng khoảng 43,9%. Số doanh nghiệp dừng hoạt động có thời hạn ước tính 2.379 doanh nghiệp, tăng khoảng 50,7%. Tính đến cuối năm 2022 số doanh nghiệp BĐS giải thể là gần 1.200 doanh nghiệp, trong khi đó số doanh nghiệp giải thể qua từng năm 2021, 2020 2019 lần lượt chỉ 861, 978 và 686.
"Đấy là có những doanh nghiệp giải thể trực tiếp mà có báo cáo, chưa kể những doanh nghiệp dừng hoạt động mà không báo cáo. Nhất là ngành cung cấp dịch vụ môi giới BĐS, rất nhiều doanh nghiệp dừng hoạt động từ lâu nhưng chưa có giấy tờ quyết định chính thức giải thể công ty nên không có số liệu. Con số này rất nhiều. Chính vì vậy, theo tôi con số doanh nghiệp đóng cửa, giải thể thực tế còn lớn hơn nhiều", ông Phạm Lâm cho biết.
Chưa có một thống kê cụ thể về những doanh nghiệp BĐS phải đóng cửa, giải thể có quy mô ra sao. Tuy nhiên theo ông Phạm Lâm, đa số các doanh nghiệp phá sản giải thể đều tập trung vào các công ty môi giới BĐS có quy mô nhỏ hoặc trung bình. Trong số này chỉ có ít các công ty là chủ đầu tư các khu phân lô ở các tỉnh nhỏ.
